Edebiyat tarihi ve tezkire
Edebiyat,edebiyat tarihi,tezkire,nedir,ilk tezkire,Bir milletin edebiyatını,yazarlarını,eserlerini inceleyen bilim dalına edebiyat tarihi denir.
Eski Türk edebiyatında islâmî gelenekten kaynaklanan bir tezkirecilik usûlü vardı. Tezkireler, genel olarak, herhangi bir meslek ve sınıfa mensup sanatkârların hâl tercümelerini yani biyografilerini içinde bulunduran bir bakıma günümüzdeki antolojilerin işlevini üstlenmiş eserlerdi. Bizde bu tür eserlerin yazılması; l538’de Edirneli Sehî Bey’in Heşt-Bihişt adını verdiği tezkiresi ile başlamakta ve Tanzimat sonrası yıllara kadar devam etmektedir. Yine bu alanda yazılmış olan Fatin Efendi’nin Hâtimetü’l-Eş’âr’ı (l855) türün son örneği olarak kabul edilmektedir.
Tezkireler konularına, kapsadıkları kişilerin mesleklerine göre çeşitli adlarla anılmışlardır:
Tezkiretü'l-Şuara (Şairler Tezkiresi), Tezkiretü'l - Hattatin (Hattatlar Tezkiresi), Tezkiretü'l - Evliya (Evliyalar Tezkiresi) gibi.
Türk Edebiyatı'nda tezkire yazma geleneğinin temeli Ali Şir Nevaî'nin Mecâlisü'n-Nefâyis adlı eserine dayanır.
Türk Edebiyatı'nda tezkire yazma geleneğinin temeli Ali Şir Nevaî'nin Mecâlisü'n-Nefâyis adlı eserine dayanır.
XVI.yüzyılda Sehi Bey, Latifî, Âşık Çelebi, Hasan Çelebi, Ahdî ve Beyanî;
XVII.yüzyılda Sâdıkî, Riyâzî, Fâizî, Rızâ, Yümnî, Asım ve Güftî;
XVII.yüzyılda Sâdıkî, Riyâzî, Fâizî, Rızâ, Yümnî, Asım ve Güftî;
XVIII.yüzyılda Mûcib, Safâyî, Sâlim, Beliğ, Safvet, Râmiz;
XIX.yüzyılda da Fatin gibi belli başlı tezkire yazarları mevcuttur. Bunların dışında da yazılmış çok sayıda tezkire mevcuttur.
| görüntülenme: |